Hove – Mortsel

De gemeente Hove verliest iemand die in de jaren tachtig en negentig van vorige eeuw erg actief was in het Vlaamse socio-culturele leven

Luciana De Potter werd geboren op 8 april 1927 in het toen nog grotendeels Vlaamse Jette (in 1922 toegevoegd aan de Brusselse agglomeratie). Haar vader Victor De Potter was tijdens “de grote oorlog 1914-18” dienstplichtige bij de Genie in Lo en stond mee in voor het oplaten van de luchtballon voor de verkenningsopdrachten over de frontzone. Luciana ging naar de Vlaamse gemeenteschool van Jette en daarna naar het middelbaar in het atheneum van Laken en volgde nadien op dezelfde campus de Rijks Normaalschool voor onderwijzeres.

In mei 1940 moest haar vader als technicus bij de spoorwegen mee verplicht achteruit trekken met het vaderlandse leger en belandde zo in “de hel van Duinkerke”. Hij scheepte mee in met duizenden Engelse, Franse en vaderlandse militairen en belandde vijf lange jaren in Barrow-in-Furness in het noorden van Engeland, waar hij voor de Royal Navy werkte. Ondertussen moest zijn dochter Luciana en haar moeder Josefina Segers het in Jette stellen met een karig vervangingsinkomen van de spoorwegen en enkele bijjobs als naaister. Het waren harde tijden om te overleven wegens voedselschaarste. Luciana’s moeder moest zich ook op de Duitse Kommandantur in Brussel komen verantwoorden voor de korte brieven die ze via het Internationale Rode Kruis over het neutrale Zweden kreeg van haar echtgenoot uit Engeland. Gelukkig liep alles goed af. Het gezin De Potter werd terug herenigd in november 1945 na de capitulatie van Japan.

Brussel

Na haar afstuderen in 1946 deed Luciana De Potter eerste enkele interims in de grotendeels nog Vlaamse noord-westelijke sector van de Brusselse agglomeratie (Jette, Ganshoren, Sint-Agatha-Berchem, Molenbeek) om uiteindelijk vast benoemd te worden in een Vlaamse gemeentelijke basisschool in Anderlecht. Ondertussen zette de verfransing van Brussel zich met rasse schreden verder door. Vlaamse klassen werden bij bosjes afgeschaft en de betrokken personeelsleden konden kiezen voor het onzekere stempellokaal of mee overstappen naar het Franstalige onderwijs waar de jobs voor het rapen lagen. In zowel het officiële als het private onderwijsnet maakten vele Vlaamse leerkrachten die overstap. Ook Luciana, die na een omschakeling via de normaalschool van Tienen, voor een Franstalig klasje kwam te staan in Anderlecht. Ze stond in haar klasjes voor vele kinderen van verfranste Vlamingen. Het waren de hoogdagen van het FDF. Nadien begon de instroom van mensen uit Zuid-Europa. Op een bepaald ogenblik waren meer dan de helft van Luciana’s leerlingen afkomstig uit één bepaald dorp in Sicilië.

In 1958 huwde Luciana met de Antwerpse Vlaamsgezinde ambtenaar, Leo Van den Weygaert, die op het Brusselse Ministerie van Financiën ook met de anti-Vlaamse ingesteldheid van de francofonie te maken kreeg. Ze verhuisden naar Berchem en in 1959 werd hun zoon Luc geboren. Luciana kreeg na goede prestaties in haar school bevordering en de laatste jaren van haar loopbaan was ze onder-directrice van een Franstalige Anderlechtse basisschool. De directrice was ook een Vlaamse maar, die lag beter in de gratie van het Anderlechtse gemeentebestuur .

Paul van Ostaijen

Hove

In haar nieuwe woonplaats Hove lag Luciana De Potter mee aan de basis van de Vlaamsgezinde Culturele kring Paul van Ostaijen vzw, alsook stond ze mee aan de wieg van de vtbKultuur-afdeling Hove. Ze organiseerde vele tientallen uitstappen naar haar geliefde Brussel (De Gordel) en andere Vlaamse cultuursteden. VtbKultuur schonk de gemeente Hove een aantal toeristische borden. Het zonnestelselpad in de Geelhandlaan (april 1992) is hier het bekendste voorbeeld van, het is het heelal wetenschappelijk uitgebeeld m.m.v. volkssterrenwacht Urania uit Hove. Paul van Ostaijen heeft drie herdenkingsplaten in Hove, Luciana was altijd betrokken bij de organisatie van het evenement.

Op politiek vlak was ze een tijdje actief bij de Volksunie in Hove die haar in 1982 wilden uitspelen als potentieel schepen van onderwijs in een mogelijke coalitie met de liberalen en socialisten om de almachtige burgemeester Frank Swaelen (CVP) te wippen. Politiek ging dit niet door omdat de drie potentiële bondgenoten niet aan een bestuursmeerderheid kwamen.

Internationale ingesteldheid

De toestand van de Vlamingen in Brussel en andere strijdgebieden trok steeds haar aandacht en zo vonden we Luciana De Potter ook geregeld in Vlaamse betogingen in Voeren, Komen en Vlaams-Brabant terug. Internationaal sympathiseerde ze met andere verdrukte volkeren in Europa en de wereld. In de wereld waren dat Indianen, de oorspronkelijk bewoners van Amerika. Voor Europa vnl. Frans-Vlamingen en Basken, die kwamen in Hove geregeld over de vloer. In Turks Koerdistan heeft ze eens een arme jonge boerin geholpen met die ter plaatse haar stevige winterjas te schenken. Luciana heeft achteraf in het hotel in Dyarbakir wel een nieuwe jas gekocht.

Baskenland

Ziekte

Sedert oktober 2007 verbleef Luciana op de gesloten afdeling van WZC Mayerhof in Mortsel. Ze leed aan dementie maar had er nog tien gelukkige jaren door de dagelijkse ondersteuning van de verpleegsters en haar zoon. Het is daar dat de natuur haar op 20 januari jl. heeft ingehaald.

Luciana met twee verpleegsters

Er wordt van Luciana De Potter op zaterdag 27 januari e.k. om 10.30u. afscheid genomen met een vrijzinnig-humanistische plechtigheid in de aula “In het Avondrood” aan de Kerkstraat 98 in Mortsel-dorp (tram 15).

Foto’s (c) Gazet van Hove.