Gerechtelijk BHV in vijf vragen

www.doorbraak.be – door Veerle Wouters & Hendrik Vuye

Een volwaardige Vlaamse rechtbank in Halle-Vilvoorde. Kamerlid Hans Bonte (sp.a) is de mediagenieke burgemeester van Vilvoorde die gisteren met die eis op de proppen kwam. Meer nog, hij eist zelfs dat minister van Justitie Koen Geens (CD&V) daar snel werk van maakt. Bonte heeft gelijk dat het arrondissement Halle-Vilvoorde het enige arrondissement is zonder een volwaardige rechtbank. Alleen, dit is het gevolg van de zesde staatshervorming (2011-’14) en deze is ook door de partij van Hans Bonte gestemd.

Het gerechtelijk BHV is een ingewikkeld en technisch dossier. We trachten het uit te leggen door te antwoorden op vijf vragen.

Wat is de situatie voor de zesde staatshervorming ?

Het gerechtelijk arrondissement Brussel kent 54 gemeenten. 19 gemeenten behoren tot het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest en 35 gemeenten tot Vlaams-Brabant.

De 19 Brusselse gemeenten behoren tot een tweetalig taalgebied, de 35 gemeenten van Halle-Vilvoorde tot het Nederlandse taalgebied. De Brusselse rechtbanken en het parket zijn bevoegd voor het grondgebied van de 54 gemeenten.

Waarom moest het gerechtelijk arrondissement BHV gesplitst worden ?

Er werden steeds twee argumenten gebruikt om de eis van de splitsing te rechtvaardigen.

De Vlaamse Beweging wou met de splitsing bekomen dat Franstaligen die in Vlaanderen wonen beseffen dat ze in Vlaanderen wonen. Het kan niet dat Franstaligen die in Vlaanderen wonen in gerechtszaken worden berecht alsof ze in Brussel gedomicilieerd zijn.

Een tweede reden ligt in de eis naar een meer efficiënte justitie, in het bijzonder in strafzaken. Het gerechtelijk arrondissement BHV bestaat enerzijds uit een grootstad bestaande uit 19 gemeenten en anderzijds uit de Vlaamse Rand. De sociologische realiteit van beide regio’s is verschillend en vereist dan ook een specifiek vervolgingsbeleid. Een parket Halle-Vilvoorde moet dit vervolgingsbeleid uittekenen. Tevens klaagt men dat de Franstalige Brusselse rechters niet streng genoeg zijn.

Wat is er gebeurd bij de zesde staatshervorming ?

een onzuivere splitsing

Het parket is gesplitst in een parket bevoegd voor de 19 Brusselse gemeenten en een parket bevoegd voor de 35 gemeenten van Halle-Vilvoorde. Het parket van Halle-Vilvoorde wordt geleid door een Nederlandstalige procureur. Tot hier is er geen vuiltje aan de lucht. Helaas is het een onzuivere splitsing. Er worden Franstalige Brusselse magistraten gedetacheerd naar het Vlaamse parket van Halle-Vilvoorde om de Franstalige dossiers te behandelen. Franstaligen die een misdrijf plegen in Halle-Vilvoorde komen dus nog altijd terecht bij Franstalige parketmagistraten.

Er zijn dus nog altijd Franstalige rechtbanken tot diep in Vlaanderen

De rechtbanken daarentegen zijn niet gesplitst, maar wel ontdubbeld. Wat betekent dit ? Voortaan zijn er Nederlandstalige en Franstalige rechtbanken (rechtbank van eerste aanleg, de rechtbank van koophandel, de arbeidsrechtbank en de arrondissementsrechtbank). Deze rechtbanken zijn echter bevoegd voor de 54 gemeenten. Er zijn dus nog altijd Franstalige rechtbanken tot diep in Vlaanderen.

Is het beoogde doel bereikt ?

Helemaal niet. Stel dat je als Franstalige in Vilvoorde een handtas steelt. Het dossier zal behandeld worden door een Franstalig lid van het Brusselse parket, gedetacheerd te Halle-Vilvoorde. Deze Franstalige parketmagistraat kan een Franstalige onderzoeksrechter vorderen en uiteindelijk zal deze zaak worden beslecht door Franstalige Brusselse rechters van de correctionele rechtbank. Er is dus niets veranderd ten opzichte van vroeger. Franstaligen worden tot diep in Vlaanderen nog altijd door Franstalige parketmagistraten en Franstalige rechters berecht.

Hans Bonte bevestigt dit : ‘Momenteel is het in Brussel aanschuiven bij de Franstalige rechtbanken. Deze genieten de voorkeur omdat ze veel trager werken en laksere vonnissen vellen’.

Dit is natuurlijk juist, maar men wist dit al bij het stemmen van de zesde staatshervorming. Iedereen wist het zelfs. Franstalig cdH-senator en professor constitutioneel recht Francis Delpérée heeft het letterlijk gezegd tijdens de parlementaire debatten : ‘In het debat dat we vandaag voeren, overheerst bij mij een gevoel van tevredenheid. Wat sommigen ook mogen beweren, met het voorliggend wetsvoorstel wordt het gerechtelijk arrondissement Brussel niet gesplitst. Het wordt niet gesplitst, want het gerechtelijk arrondissement bestaat nog steeds uit de 54 gemeenten van Brussel-Halle-Vilvoorde. De geografische afbakening verandert helemaal niet’.

Toch heeft de institutionele meerderheid van de regering-Di Rupo dit doorgeduwd. CD&V, cdH, PS, sp.a, Open Vld, MR, Ecolo en Groen hebben dit gestemd.

Gaan we dat nu even snel veranderen ?

Hans Bonte vraagt nu dat minister van Justitie Geens snel werk maakt van een volwaardige rechtbank in Halle-Vilvoorde. Hij krijgt zeker de steun van de V&W-fractie. Maar we leven natuurlijk in Grendelland en de Franstaligen hebben hun voorrechten vergrendeld.

zolang de Franstaligen niet akkoord gaan, geraken we van deze regeling niet af

Bij de zesde staatshervorming is bepaald dat dit enkel kan gewijzigd worden bij bijzondere wet. Er moet dus een meerderheid zijn van twee derden en een meerderheid in de Franse en Nederlandse taalgroep. Bondig samengevat: zolang de Franstaligen niet akkoord gaan, geraken we van deze regeling niet af. Met dank aan de Vlaamse partijen : CD&V, Open VLD, Groen en sp.a. Zoals we schrijven in het Grendelboek : Vlamingen doen zichzelf toch zo graag de das om.

Foto’s (c) Gazet van Hove