Een interview met Frank Seberechts, auteur van Onvoltooid Vlaanderen, over het verleden en de toekomst van onze natie.

door Sander Carollo – www.doorbraak.be .

Voor het eerst in ettelijke decennia verschijnt er een bevattelijk geïllustreerd overzicht van de geschiedenis en emancipatie van de Vlaamse beweging. Op 3 mei wordt Onvoltooid Vlaanderen (Uitgeverij Vrijdag) voorgesteld van auteur Frank Seberechts, onderzoeker bij het Archief en Documentatiecentrum voor het Vlaams-nationalisme (ADVN).

‘Het boek schetst de evolutie die Vlaanderen heeft gekend in de voorbije tweehonderd jaar, via de Vlaamse beweging en het Vlaams-nationalisme naar de vorming van de Vlaamse natie en staat zoals we die nu kennen’, omschrijft Seberechts.

Hoe beschouwt u als historicus de Vlaams-nationale geschiedenis ?

‘De geschiedenis van Vlaanderen en van België in de voorbije tweehonderd jaar is natuurlijk geconditioneerd door een aantal voorwaarden, gebeurtenissen en tegenstellingen. Wat zou er gebeurd zijn mocht de revolutie van 1830 mislukt zijn, zoals in Polen het geval was? Hoe zou Vlaanderen er hebben uitgezien mocht Duitsland de Eerste Wereldoorlog hebben gewonnen? De tegenstellingen tussen de verschillende sociale klassen, tussen de filosofische gezindten en geloofsovertuigingen, tussen de twee grote taalgroepen in België hebben mee vorm gegeven aan de Vlaamse geschiedenis. De rode draad is natuurlijk de gestage mars door de Belgische instellingen van de Nederlandse taal en van de Vlamingen.’

Wat voor een volk is Vlaanderen? Gerolf Annemans (Vlaams Belang) zei laatst in een debat dat Vlamingen verslaafd zijn aan hun eigen gematigdheid.

‘Het zijn vooral de radicalen aan de zijlijn die Vlaanderen en de Vlamingen verwijten dat men is wie men is. Ik kan alleen maar vaststellen dat precies door vasthoudendheid en overleg de tanker is gekeerd. België is op enkele generaties tijd van een unitaire staat veranderd in een land dat op barsten staat. Dat is allemaal gebeurd zonder veel bloedvergieten. Ik stel vast dat figuren als Frans Van Cauwelaert, Wilfried Martens, Frans Van der Elst en Hugo Schiltz bij het tot stand komen van de Vlaamse staat- en natievorming een veel belangrijkere rol hebben gespeeld dan de ‘harde’ Vlaams-nationalisten van het Vlaams Nationaal Verbond en het Vlaams Belang. Een van de belangrijkste keuzes die in dat verband gemaakt zijn, is wellicht die voor de verwezenlijking van de Vlaamse eisen binnen een pluralistisch, democratisch en parlementair bestel. Dat vereist inlevingsvermogen, studie en overleg. Dat duurt allemaal wat langer, maar het resultaat zal wellicht ook duurzamer zijn.’

Wanneer zal Vlaanderen voltooid zijn ?

‘Ik denk dat dat nooit het geval zal zijn. Vlaanderen beleeft zijn geschiedenis, zijn huidige situatie en zijn toekomst, net zoals alle andere landen, volkeren, gemeenschappen. Mogelijk komt er nog een nieuwe staatshervorming, misschien daarna nog een of meer. Welke betekenis en invulling geven onze kinderen en kleinkinderen aan Vlaamse onafhankelijkheid? Wat betekent onafhankelijkheid in een steeds wijzigende Europese en mondiale context? Ik zie het belang van beslissingsmacht toenemen op stedelijk en regionaal niveau: hoe gaat deze evolutie zich verhouden tot onafhankelijkheidsstreven en staatsvorming?’

Ziet u overigens toekomst in het orangisme ? ‘Nederbelg’ Evert Van Wijk schreef laatst op Doorbraak dat cultuurverschillen tussen Vlamingen en Nederlanders groter zijn dan met andere landen.

‘Hoe graag ik het ook zou willen, ik vrees dat er inderdaad weinig toekomst zit in een samengaan van Vlaanderen en Nederland. Geen van beide heeft overigens veel interesse daarvoor. Nauwe samenwerking op verschillende terreinen, zoals economie, infrastructuur, defensie, wetenschap, cultuur en onderwijs, is dan wel weer mogelijk en zelfs aangewezen. Maar ik denk niet dat we ons illusies moeten maken over een Republiek der Verenigde Provinciën 2.0, zelfs niet in een light versie binnen de Europese Unie.’

Bart De Wever schreef het slotessay in uw boek. Vanwaar die keuze ? Is het boek op die manier politiek getint ?

‘Bart De Wever is behalve een Vlaams-nationalistisch politicus ook historicus, met een bijzondere belangstelling voor het onderwerp van het boek en met een scherpe pen. Hij kan dus als geen ander verleden, heden en toekomst verbinden: vandaar de keuze. Hij heeft de tekst van het boek gelezen voor hij aan zijn essay is begonnen – tenminste, dat mag ik hopen. Ik heb met hem geen contact gehad voor het schrijven van dit boek. Zelf ben ik geen lid van de Nieuw-Vlaamse Alliantie. Ik kom uit een Vlaams-nationalistisch maar partijpolitiek ongebonden gezin. In het laatste kwart van de vorige eeuw ben ik wel actief geweest in onder meer Volksunie, Taal Aktie Komitee en Rodenbachfonds. Ik was ook medewerker van Vlaanderen Morgen, de werkgroep rond Hugo Schiltz. Mijn sympathie gaat uit naar figuren als Maurits Coppieters, Maurits Van Hagendoren en Nelly Maes, omdat zij hun Vlaams-nationalistische engagement in een ruimere visie op de maatschappij plaatsten.’

Wat vindt u zelf van de Vlaamse evolutie ? De Wever houdt in uw boek een pleidooi voor confederalisme maar heeft hij die kans de afgelopen verkiezingen niet gemist ?

‘Ik volg van zo dichtbij mogelijk de huidige evolutie. Maar ik ga geen commentaar geven op de politieke keuzes die in de recente maanden en jaren zijn gemaakt. De N-VA had ongetwijfeld redenen om te handelen zoals ze heeft gedaan. De toekomst zal uitwijzen of dit een juiste optie was.’

Wat vond u eigenlijk van het zogenaamde Grendelboek van Hendrik Vuye en Veerle Wouters ? Zullen hun methodes om de politieke grendels uit te schakelen hun nut bewijzen ?

‘Ik heb een grote bewondering en ook wel sympathie voor wat Hendrik Vuye en Veerle Wouters hier hebben verricht. Wie als politicus begaan is met het Vlaamse streven naar meer onafhankelijkheid, kan niet anders dan het boek gebruiken bij pogingen ter ontgrendeling van de huidige posities. Maar zoals uit mijn nieuwe boek ook mag blijken: politiek blijft de kunst der mogelijkheden. Het zal er dus op aan komen een en ander in de praktijk om te zetten en dat zal niet gemakkelijk zijn.’

In uw dankwoord vermeldde u niet alleen Bart De Wever maar ook N-VA-directeur Piet De Zaeger en senator Pol Van Den Driessche. De partij promoot ook uw boek op haar website. Heeft ze u op een bepaalde manier geholpen met de totstandkoming van dit boek ?

‘Zowel Piet De Zaeger als Pol Van Den Driessche, beiden historici, hebben de tekst gelezen en me hun commentaren bezorgd. De opmerkingen die ik terecht vond, heb ik verwerkt; andere niet. Er is op geen enkel ogenblik druk op mij uitgeoefend om bepaalde zaken al dan niet te schrijven. Ik zou het ook niet anders gewild hebben. En voorts ben ik een beleefde jongen: wie mij geholpen heeft bij de totstandkoming van mijn boeken, geef ik graag een bedankje.’

‘Onvoltooid Vlaanderen’ is te koop in de webwinkel van Doorbraak (€24,95).

Frank Sebrechts, Onvoltooid Vlaanderen. Van taalstrijd tot natievorming, Uitgeverij Vrijdag, 2017, 24,95 euro, ISBN : 9789460015304.

 

Foto’s (c) Gazet van Hove.