ANTWERPEN
Naar aanleiding van de World Birth Defects Day op 3 maart publiceerde de dienst Gezondheid van het PIH, het onderzoekslaboratorium van de provincie Antwerpen, het EUROCAT-rapport. Dit register geeft een accuraat beeld van de aard en de aantallen aangeboren afwijkingen in de provincie Antwerpen. Het rapport heeft een belangrijke signaalfunctie en de resultaten laten toe om het effect van risicofactoren op de foetus te evalueren. Mogelijke gevolgen van bijvoorbeeld medicatiegebruik tijdens de zwangerschap of milieufactoren kunnen zo worden onderzocht.
De dag van de voorstelling van dit rapport was niet toevallig gekozen. 3 maart was de internationale World Birth Defects Day. Het doel van deze dag is om aandacht te vragen voor aangeboren afwijkingen, om preventieprogramma’s te ontwikkelen en om de zorgvoorzieningen voor alle personen met aangeboren afwijkingen te vergroten. Sinds 1989 registreert het Provinciaal Instituut voor Hygiëne (PIH), in samenwerking met de Universiteit Antwerpen, aangeboren afwijkingen bij kinderen volgens het EUROCAT-registratiesysteem (European surveillance of Congenital Anomalies). De aard van de afwijkingen is erg uiteenlopend : open ruggetje, gespleten lip, hartafwijkingen, klompvoetjes, syndroom van Down, … Van 1989 tot en met 2014 werden 11.149 kinderen met een aangeboren afwijking geregistreerd op 405.714 geboortes. Met andere woorden : in de provincie Antwerpen heeft 2,75 % van de borelingen een aangeboren afwijking. Dit percentage is iets hoger dan het Europese gemiddelde. Het cijfer vertoont over de jaren heen een lichte schommeling, zonder een duidelijke stijgende of dalende trend. De meest geregistreerde afwijkingen zijn die aan het hart en bloedvaten, gevolgd door afwijkingen van de ledematen.
In vergelijking met de totale Europese EUROCAT gegevens merken we een lager voorkomen van afwijkingen van de chromosomen, van het hart en van de buikwand. Een aantal afwijkingen waaronder ledemaat-afwijkingen (bijvoorbeeld polydactylie), huidafwijkingen en afwijkingen van het zenuwstelsel komen in Antwerpen dan weer gemiddeld vaker voor. Het EUROCAT register, dat deel uitmaakt van Europese onderzoeksprojecten, heeft een belangrijke signaalfunctie. Nationale en internationale instanties vragen de gegevens op om hun beleid te ondersteunen of te evalueren.
In 2015 werd in Brazilië een dramatische toename van de incidentie van microcefalie gerapporteerd. Deze toename werd in verband gebracht met een uitbraak van het Zika virus. Er werd aangetoond dat een stijging van microcefalie, zoals die zich nu voordoet in Zuid-Amerika ten gevolge van het Zika virus, in Europa snel zou kunnen worden gedetecteerd door EUROCAT. Het Antwerpse EUROCAT register maakt ook deel uit van EUROmediCAT, een Europees project waarbij aangeboren afwijkingen in verband worden gebracht met medicatiegebruik tijdens de zwangerschap. Dat medicatiegebruik is soms nodig, bijvoorbeeld bij epilepsie of diabetes, maar het is niet altijd duidelijk of de medicatie al dan niet een risico vormt voor de baby. De onderzoekers van het PIH werkten mee aan het ontwikkelen van een strategie om mogelijk schadelijke medicatie te identificeren zodat zwangere vrouwen kunnen overstappen naar de veiligste medicatie.
* Meer info : http://www.provincieantwerpen.be/aanbod/dlm/pih/eurocat-register.html, waar je het volledige rapport terug kan vinden.
(EM)
Foto’s (c) Gazet van Hove – coverfoto Sint-Jozefziekenhuis Mortsel.