Burgemeester Peter Reekmans klaagt de wantoestanden bij intercommunale FARYS aan.

www.doorbraak.be

Ik waarschuwde vorige week in Doorbraak al bevoegd Vlaams Minister Liesbeth Homans (N-VA) dat de Waalse ziekte ook aanwezig is bij de intercommunales in Vlaanderen. Maar voor de minister was er bij ons in Vlaanderen niets aan de hand. In Vlaanderen gebeurden dergelijke Waalse praktijken niet, klonk het in de studio van ‘De Zevende Dag’. En kijk, we zijn amper een week verder en intussen bracht Het Laatste Nieuws al het explosief verhaal van Publipart. En vandaag brengt Het Nieuwsblad het verhaal over de graaicultuur en wantoestanden binnen drinkwaterintercommunale FARYS, gebaseerd op een van de dossiers dat uitgebreid aan bod komt in mijn boek Dorpstraat-Wetstraat (Uitgeverij Doorbraak).

Afbeeldingsresultaat voor dorpstraat wetstraat

 

De graaicultuur bij FARYS

Blijkbaar was het de bevoegde minister ontgaan dat via een intercommunale zoals FARYS de voorbije acht jaar een kleine 30 gemeenten maar liefst 736 miljoen euro buiten hun gemeentebegrotingen hebben kunnen houden via een buitenbalansstructuur opgezet door deze intercommunale. FARYS is een drinkwaterbedrijf (het vroegere TMVW) dat vooral in Oost-Vlaanderen actief is. Maar opmerkelijk is dat de activiteit van deze waterintercommunale vandaag nog maar slechts voor 35% bestaat uit drinkwater en de rest uit andere activiteiten, zodat deze intercommunale met de jaren uitgroeide tot een soort makelaar in van alles en nog wat. Zulke praktijken tarten toch wel elke verbeelding en gaan het oorspronkelijke doel van intergemeentelijke samenwerking duidelijk vér voorbij. Want wat doen de gemeenten die aandeelhouder van FARYS zijn als ze zich wegenwerken niet kunnen veroorloven ? Of een sportcomplex, zwembad, atletiekpiste of tennisterrein willen aanleggen of het strooizout niet kunnen betalen ? Heel eenvoudig, men belt even naar FARYS om het te fiksen, waardoor je bovendien zou denken dat deze intercommunale op een berg poen zit. Maar die centen hebben ze niet, die halen ze gewoon bij staatsbank Belfius, waar FARYS een permanente kredietlijn van 400 miljoen euro heeft – financiële praktijken die voorloper Dexia vroeger politiek niet aandurfde. Belfius draait er vandaag dus blijkbaar zijn hand niet voor om. We hebben het hier wel degelijk over een buitenbalansstructuur die opgezet is om de gemeentelijke begrotingen in evenwicht te kunnen houden.

Afbeeldingsresultaat voor Belfius

 

Blijkbaar was het de bevoegde minister ook ontgaan dat er in de deze intercommunale waar 784 personeelsleden werken er maar liefst 392 politieke bestuurders aan het roer staan om dit bedrijf te besturen. Deze 392 betaalde mandaten worden al jaren netjes verdeeld onder de mandatarissen van de partijen Groen, N-VA, Open Vld, sp.a en CD&V. Zoveel mandaten zijn niet alleen ronduit onaanvaardbaar, maar getuigen vooral van een vergaande graaicultuur en een duidelijk gebrek aan een politiek normbesef. De 69 gemeenten die aangesloten zijn bij FARYS hebben samen in totaal 1685 gemeenteraadsleden, maar alleen al bij FARYS zijn er 392 mandaten éxtra te rapen.

Hoog tijd voor minder hypocrisie en meer ethiek in de politiek

Zowel Groen, N-VA, Open Vld, sp.a en CD&V weten al lang wat hier aan de hand is en laten deze graaicultuur gewoon betijen. De hypocrisie van N-VA en Groen de voorbije dagen in dit debat is hierdoor ronduit beschamend. Voor N-VA werden er zelfs na de gemeenteraadsverkiezingen letterlijk mandaten bijgemaakt, waardoor duidelijk is dat de kracht van de macht blijkbaar sterker is dan de kracht van de verandering. N-VA tracht vandaag in de media zijn vel te redden met de stelling dat zij als partij van binnenuit de structuren van de intercommunales wil aanpakken. Opmerkelijk is dan wel dat zowel de huidige als de vorige Vlaamse bevoegde minister van Binnenlands Bestuur al bijna 8 jaar wordt geleverd door uitgerekend N-VA. Geen enkel concreet initiatief werd er tot vandaag genomen om de graaicultuur en wantoestanden binnen de intercommunales aan te pakken. Integendeel zelfs, de huidige bevoegde minister beweerde namelijk amper een week geleden in ‘De zevende dag’ nog dat er totaal geen problemen waren bij de Vlaamse intercommunales. Meer lof heb ik dan voor gewezen Vlaams minister Freya Van den Bossche (sp.a) die als enige in de vorige legislatuur wel mandaten in de intercommunales van de energiedistributie durfde te schrappen tegen haar eigen achterban in. Met het dossier van FARYS blijkt intussen overduidelijk dat ook Groen al jaren kritiekloos is over deze gang van zaken als ze blijkbaar zelf gretig mee in de postjes kunnen delen.

NVA
dubbelzinnig over intercommunales

Een totaal gebrek aan ethiek in de politiek, dat is het probleem van deze intercommunales. Dit probleem is een collectieve verantwoordelijkheid van álle partijen die ooit beleidsbevoegdheid gedragen hebben. LDD is de enige partij die deze graaicultuur en wantoestanden als eerste op de politieke agenda durfde te zetten en die ondubbelzinnig pleit voor minder hypocrisie en eindelijk weer meer ethiek in de politiek. Want 392 mandaten om als intercommunale drinkwater te leveren in 69 gemeenten is niet alleen totaal buitensporig, maar als die intercommunale met politici aan het stuur ook nog eens makelaar-in-alles wil spelen om de eigen gemeenten meer schulden te kunnen laten maken via een buitenbalansstructuur, is het ronduit pervers en bijna crimineel te noemen.

FARYS zorgde in maar liefst 26 van de 69 gemeenten voor de bouw en uitbating van sportinfrastructuur en zwembaden, in 11 gemeenten neemt ze de wegenwerken voor haar rekening en in 15 gemeenten zorgt ze voor ondersteunende diensten. Opmerkelijk zijn in dat kader de uitspraken van Daphné Dumery, N-VA-schepen en Kamerlid uit Blankenberge die in de pers vertelt dat de vergaderingen binnen FARYS amper twintig minuten duren en dat ze daar inhoudelijk niets aan heeft. Raar, want nochtans regelt FARYS voor de stad Blankenberge enorm veel poen voor talrijke investeringen. Gaande van de realisatie en de uitbating van sportinfrastructuur, het leveren van heel wat ondersteunende diensten en forse investeringen in wegenwerken. Maar blijkbaar prikkelt deze buitenbalansstructuur de eerste schepen van Blankenberge dus duidelijk inhoudelijk niet. Burgemeester Daniël Termont (sp.a) van Gent is er als voorzitter trots op dat hij van dit drinkwaterbedrijf een makelaar-in-alles heeft kunnen maken en heeft met 12 miljoen euro van FARYS zijn nieuw voetbalstadion kunnen bouwen. En een figuur die je bijna in elke intercommunale tegenkomt als postjespakker is de Gentse schepen Christophe Peeters (Open Vld) die als voorzitter van de raad van commissarissen moet waken over de goede gang van zaken binnen FARYS. Met zulke lokale bestuurders en parlementsleden die deze praktijken als doodnormaal beschouwen moeten we niet verwachten dat er iets zal veranderen.

Open VLD logo
sleutelfiguur in FARYS

FARYS heeft een kluwen aan raden en comités waarin een stoet van politici zitten afkomstig uit alle partijen. Volgens de meest recente aangifte uit 2015 betaalt FARYS hiervoor maar liefst jaarlijks 549.195 euro aan zitpenningen uit. Ook de Vlaamse intercommunales zijn duidelijk in hetzelfde bedje ziek als de Waalse evenknieën. En dan zijn we verbaasd dat de prijzen voor het drinkwater ineens zo de hoogte in schoten … De waterprijs voor alle gezinnen in Vlaanderen met een verbruik van 120m³ ging in de periode van 2006 tot 2014 met 48% omhoog. Het wordt dus hoog tijd dat intercommunales ontvet worden, er fors geschrapt wordt in het aantal mandaten en de drinkwaterfactuur voor de mensen opnieuw betaalbaarder gemaakt wordt.

Geld euro's

Peter Reekmans is burgemeester van Glabbeek, nationaal LDD-ondervoorzitter, auteur van het boek Dorpstraat-Wetstraat en gewezen volksvertegenwoordiger en LDD-fractievoorzitter in het Vlaams Parlement.

Foto’s (c) Reporters