De geldmakers

door Herman Matthijs – www.doorbraak.be . De Nationale Bank van België (NBB) spreekt ongetwijfeld tot de verbeelding van velen. Dat is zeker te relateren met het feit dat deze bank het alleenrecht heeft om geld te drukken. Maar sinds de invoering van de euro is de macht van de NBB sterk verminderd en zit onze nationale bank volledig ingekapseld binnen het Europees Stelsel van Centrale Banken (ESCB) en worden de monetaire bevelen uitgestuurd vanuit de hoofdzetel van de Europese Centrale Bank (ECB) in Frankfurt.

Véronique Goossens is een van de bekendste nieuwsankers van de zakenzender Kanaal Z. Zij heeft een ’tour de table’ gedaan met diverse personen die werkzaam zijn of waren bij de NBB alsook de aandeelhouders. Het resultaat is een mengeling van economische, politieke, bestuurlijke, monetaire verhalen; die ook afgewisseld worden met (on)gekende ‘inside stories’. Het is duidelijk dat er mensen ‘gepraat’ hebben tegenover de auteur, want over de NBB is er over de jaren heen maar weinig geschreven. Het meest beschreven thema ten aanzien van de NBB was tot op heden de goudverhuis voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op basis van de getuigenissen is mevrouw Goossens tot een meer dan behoorlijk boek gekomen, dat een nieuw beeld geeft over het reilen en zeilen binnen de NBB. Het boek is ingedeeld in zes thema’s, namelijk : de interne werking met als centrale persoon de hoofdkassier, de vrouwen aan de macht binnen de NBB, de lange rol van Luc Coene ten aanzien van de NBB en de ECB, de rol van Peter Praet, de private aandeelhouders met als centrale persoon Erik Geenen en de positie van Johan Van Overtveldt. Over onze federale minister van Financiën wordt er blijkbaar nogal wat afgeroddeld in dit land, want er gaan nogal wat verhalen de ronde over zijn nakend vertrek van het ‘Hotel de Finances’ naar het gouverneurschap van de NBB. Maar goed, de achterklap is in Vlaanderen nooit ver weg. In ieder geval is dit een mooie verhaallijn voor de lezers. Wijlen Luc Coene (gewezen Gouverneur, gewezen vicegouverneur, gewezen kabinetschef, gewezen senator en minister van staat ) is ongetwijfeld een belangrijke bron geweest voor dit boek.

Er zijn zeer weinig nationale banken in de wereld met private aandeelhouders en de NBB is er zo een. De staat is maar voor 50% aandeelhouder, terwijl in bijna alle andere westerse landen de staat de enige aandeelhouder is. Zodoende komt Véronique Goossens bij het lot van deze private aandeelhouders en hun reeds lange juridische strijd. Het boek verhaalt ook de functie van budgettaire melkkoe, die de NBB is voor de schatkist. Gezien de federale, soms confederale, staatsstructuur van dit land is het merkwaardig dat de deelstaten in dit land niet vertegenwoordigd zijn in het beheer van de NBB. De auteur vindt wel dat de leiders van de NBB meer ijver aan de dag moeten leggen om het financieel-economisch geweten te zijn van dit land. De kennis van de NBB blijft te veel in het huis hangen en de commentaren zijn te voorzichtig. In feite zegt Véronique Goossens dat de NBB meer moet zeggen waarop het staat.

Véronique Goossens heeft het aangedurfd om als vrouw een eerder mannenbastion te analyseren. In vergelijking met andere landen is het ‘not done’ geweest om de NBB intern te belichten. De discretie en de afstandelijkheid waren en zijn nog grootse pijlers onder het bestuur van de NBB. Maar een Nationale Bank heeft ook zijn geheimen, die niet op straat moeten gegooid worden. Deze ‘secrets d’état’ zijn eigen en nodig om deze instelling te laten bestaan. In ieder geval, de onderdanen van dit federale koninkrijk die een rondleiding willen lezen over alsook ‘inside’ de NBB : koop dit boek.

Véronique Goossens, De geldmakers. Achter de schermen van de Nationale Bank van België, Uitgeverij Polis, Antwerpen, 2017, 296 blz., 22.5 €, ISBN nummer : 978-94-6310-163-9.

Foto’s (c) Gazet van Hove.