Wat is er nu echt passé aan het onderwijs ?

door Harry De Paepe – www.doorbraak.be

Excuseer, mag ik even mijn vinger opsteken ? Ik weet het, naar het schijnt is dat passé, maar het is toch gemakkelijk, niet ? Ik kom nochtans uit een gezin waarvan de twee ouders geen hoger diploma hadden. Benadeel ik dan nu mezelf ? De baas van het katholieke onderwijsnet, die zelf weer een Franse studie citeert, zei op ‘de VTM’ dat vooral kinderen uit de betere middenklasse baat hebben bij het opsteken van hun hand. Tja, want leraars hebben alleen maar oog voor hen…

Ik geef nu zelf al een poosje les. Het is een boeiende en uitdagende baan. Echt waar ! Ooit vertelde iemand me dat ik geen ambitie had, omdat ik in het onderwijs sta. Mijn ambitie is nochtans om elke dag opnieuw kinderen verder te helpen. Ik geef geschiedenis aan pubers en ik moet u er wellicht geen tekening bijmaken dat mijn vak voor een grote groep een uitdaging vormt. Als kind – uit zo’n gezin zonder diploma’s – was ik al gebeten door het verleden. Die passie probeer ik nu dag in, dag uit te delen met anderen.

P1040047
Parkschool Mortsel

Ik vertel veel in mijn lessen, dat is naar het schijnt ook passé. Maar geloof me, wanneer pubers meegaan in je verhaal dan hoor je een speld vallen in de les.  Ik laat de leerlingen ook veel dingen opzoeken. Daarbij valt het me op dat begrijpend lezen een groter wordend probleem is. U dacht dat dat spelling was ? Wel, dat tel ik al niet meer mee, want anders word ik gewoon moedeloos. Het wordt meer en meer een uitdaging, een ambitie, om jongeren teksten te laten begrijpen. De etnische achtergrond is daarbij niet van tel. Opnieuw, geloof me.

Werken in groepjes, dat pas ik ook toe. Met wisselend succes. Soms is het mijn eigen schuld, omdat ik te weinig oog had voor dat ene groepje waar de zaak maar niet wou vlotten. Soms is het de leerlingen hun eigen schuld, omdat ze halsstarrig je adviezen in de wind slaan. Puberale koppigheid, dat hoort erbij.  En ja, de vinger in de lucht is een vaste waarde in de klas. Het zorgt voor een zekere orde en rust. Ik vind het ook een blijk van beleefdheid. Het woord vraag je, dat eis je niet zomaar op.

A. Rodenbachschool
A. Rodenbachschool Hove

Beleefdheid is ook zo’n nagel waar ik op hamer. Vooraleer leerlingen plaatsnemen, vraag ik stilte. Zodra die er is, dan nodig ik hen uit plaats te nemen. Het is een schoolafspraak die ik consequent toepas. Ik vraag hen ook met twee woorden te spreken. Respect vraagt soms om gezag. Dat respect is overigens wederzijds. Ik ben even beleefd tegen hen. Beleefdheid zorgt voor rust. Pubers kunnen rust echt appreciëren. Nogmaals, geloof me.

Waarom vraag ik u om mij te geloven ? Ik spreek uit ervaring. Net als u was ik ooit een leerling en ik vond de rustige lessen het aangenaamst en ik stak er het meeste van op. Vandaag ben ik een leraar en ik ervaar nog steeds hetzelfde. Zowel de lagere als de middenklasse wint erbij. Ik durf zeggen dat ik een goede relatie heb met mijn leerlingen, ongeacht hun afkomst. Dat merk ik aan hun gedrag voor, tijdens en na de lessen. Dat merk ik ook wanneer ik hen als oud-leerlingen tegenkom op straat. Ik baseer mij niet op studies, alleen maar op mijn ervaring.

5de leerjaar Rodenbachschool FT

Misschien is het eerder passé om top-down uitspraken te doen of regels op te leggen zonder zelf te kunnen bogen op die ervaring. Dat groeit stilaan uit tot een oud zeer in het onderwijs. De onderwijshervorming wordt de leraars bijvoorbeeld opgelegd, zonder hen wat te vragen. Knack vroeg het hen wel, maar het resultaat was niet het gewenste. Voortdurend lees ik dat maatschappelijke problemen  moeten worden opgelost ‘via het onderwijs’. Kunnen we dat wel ? Het inclusief onderwijs wordt opgelegd, maar is het haalbaar ? Voor het opstellen van de nieuwe eindtermen werd er wel breed bevraagd en dat is positief.

Misschien moeten de leraars maar wat vaker de vinger opsteken. Da’s toch een blijk van ambitie, nietwaar ?

 

Foto’s (c) Gazet van Hove