Het plan om van de Antwerpse binnenstad een lage-emissiezone te maken heeft een grote impact op heel wat gezinnen. Meer dan 27.000 inwoners worden verplicht om een nieuwe wagen te kopen. VAB vraagt maatregelen om de financieel zwakkeren tegemoet te komen.

P1020587
Verkeersminister Ben Weyts

Het Antwerpse stadsbestuur heeft het plan om een lage-emissiezone in te voeren. In 2016 gaat de eerste fase in voege, in 2020 de tweede strengere fase. Dat onze steden leefbaarder moeten worden, stelt niemand in vraag. Toch is het belangrijk om stil te staan bij de verstrekkende gevolgen. Vooral eigenaars van een dieselwagen worden zwaar getroffen. Zowat de helft van de huidige dieselrijders mag in 2020 niet meer in zijn eigen stad. Welke wagens worden nu precies getroffen ? Daarvoor moeten we kijken naar de Euro-norm van de auto’s. Benzinewagens zijn minder vervuilend, dus daarvoor geldt een lagere norm. Benzinerijders die Antwerpen volgend jaar nog in willen rijden, moeten een motor hebben die ten minste aan de Euro 1-norm voldoet. In 2020 wordt dat Euro 2. Dieselwagens daarentegen moeten in 2016 minstens voldoen aan Euro 4 of Euro 3 met een roetfilter. In 2020 wordt dat Euro 5. Dat betekent dat 56 procent van de inwoners van de Antwerpse binnenstad met hun huidige dieselwagens aan de rand stranden.

Geld euro's

Sociale impact

Heel wat inwoners worden hierdoor gedwongen om een nieuwe auto te kopen willen ze nog tot aan hun voordeur kunnen rijden. Wie het financieel goed stelt of een firmawagen heeft, zal hier niet wakker van liggen. Maar wie het moeilijk heeft om de eindjes aan elkaar te knopen krijgt een dure rekening voorgeschoteld. Ook de 75-plussers worden getroffen, want zij rijden vaak met de oudste voertuigen. Deze groep doet niet zoveel kilometers, maar is voor hun mobiliteit vaak wel afhankelijk van een eigen vervoersmiddel. VAB vraagt dan ook om maatregelen in te voeren die beide groepen helpen. Zo zouden er uitzonderingen kunnen worden voorzien voor sociaal zwakkeren en 75-plussers. Ook compenserende maatregelen zijn een optie, denk maar aan een schrootpremie voor wie zijn oude wagen wegdoet. Waar moet dat geld vandaan komen ? VAB ziet heil in het budget dat werd voorzien voor de subsidies om een roetfilter te installeren. Zo’n installatie schiet zijn doel namelijk voorbij. Ten eerste koop je hier maar enkele jaren uitstel mee. Vanaf 2020 mogen Euro 3-wagens met een roetfilter de stad sowieso niet meer in. Verder heeft een pas achteraf gemonteerde roetfilter een veel te laag rendement. Slechts 20 tot 25 procent van het fijn stof wordt opgevangen. Ten slotte is zo’n retrofit roetfilter niet afgesteld op het motormanagement en komen er na verloop van tijd defecten en motorstoringen voor. Voor VAB is het duidelijk. Schaf deze subsidie af en gebruik dat geld voor compenserende maatregelen voor wie het moeilijk heeft.

P1040291

Extra maatregelen

Maar wat dan met het milieu ? Is VAB niet bezorgd om het welzijn van de Antwerpenaren ? Uiteraard wel. Alleen is de vraag of het invoeren van een lage-emissiezone het probleem oplost. Meer dan de helft van de luchtvervuiling in Antwerpen komt van het verkeer op de Antwerpse ring en aansluitende snelwegen. De impact van een lage-emissiezone is dus beperkt. Al hangt dat af van welke cijfers worden gehanteerd. De cijfers van een studie die de stad Antwerpen gebruikt, kleuren heel anders dan een studie van het VITO. Volgens de stad is het verwachte effect op het fijn stof vier keer groter dan de inschatting van het VITO. Als we de resultaten van Europese steden waar gelijkaardige maatregelen werden genomen naast beide studies leggen, sluiten deze meer aan bij de resultaten uit de studie van het VITO. VAB is dan ook geneigd om meer geloof te hechten aan die laatste studie. Concreet wil dat zeggen dat er veel meer ingrepen nodig zijn om de luchtkwaliteit te verbeteren. Een overkapping van de ring kan soelaas brengen, op voorwaarde dat de lucht die uit de tunnels wordt gezogen goed wordt gezuiverd. Het terugdringen van het spitsverkeer is nog een belangrijke oplossing. Bij een lage snelheid is de uitstoot van stikstofoxiden namelijk vijftig procent hoger dan bij een normale snelheid. Dus hoe meer auto’s slenteren in de file, hoe slechter voor de lucht. Een betere doorstroming heeft een direct gevolg op de luchtkwaliteit. De stad moet er dus vooral voor zorgen dat er tijdens de spits minder auto’s het centrum binnenrijden. Randparkings met goede aansluitingen op het openbaar vervoer blijven hiervoor de ideale remedie.

P1040288

Duidelijkheid gewenst

Het is ieder geval van groot belang dat de overheid helder en eenduidig communiceert over de emissiezone die in Antwerpen nu op stapel staat. In de eerste plaats voor de inwoners van de binnenstad, maar ook voor de pendelaars of bezoekers van de stad die eveneens worden getroffen. Iedereen moet duidelijk weten waar hij aan toe is bij de aankoop van een nieuwe wagen. Zo moeten de opgelegde normen gehandhaafd blijven voor een langere periode. Wie nu investeert in een wagen, moet zeker zijn dat hij er binnen vijf jaar nog het stadscentrum mee in mag. Het is aan de overheid om de inwoners te sensibiliseren om een wagen te kopen in functie van de normen van 2020. VAB ziet liever geen herhaling van het fiasco van de ecobonus, waarbij we massaal werden gestimuleerd om dieselwagens te kopen. Net die chauffeurs worden door de invoering van de lage-emissiezones het hardst getroffen, want zij waren eigenlijk beter af geweest met een moderne en zuinige benzinewagen. Het zou niet mogen dat deze bestuurders nu moeten opdraaien voor een foute aankoopbeslissing die werd gestuurd door de overheid.

P1030428

Praktijkvoorbeeld

De lage-emissiezone zal gelden binnen de Singel en op Linkeroever. De zone zal gecontroleerd worden aan de hand van camera’s op de invalswegen. Wie de stad toch inrijdt met een auto die niet aan de normen voldoet, krijgt een boete in de bus. Om te weten of je wagen het stadscentrum nog in mag, moet je zijn Euronorm kennen. Die vind je meestal terug op het inschrijvingsbewijs. Bij oudere modellen staat dit echter niet altijd vermeld. In dat geval vraag je het best raad aan je garagist. Om de vergelijking wat bevattelijk te maken heeft Joni VAB alle modellen van de VW Golf op een rijtje gezet. In onderstaand filmpje kun je zien welke wagens uit de boot vallen en welke modellen nog wel het Antwerpse stadscentrum binnen mogen.

P1030423

www.vab.be

Foto’s (c) Gazet van Hove