Straattheater of cultuurclash ?
Zijn de betogingen en stakingen tegen het regeringsbeleid ‘politieke stakingen’ ? Neen. Het is nog veel erger.
Door Dominique Laridon – www.doorbraak.be
Soms zegt één cijfer meer dan honderd analyses : ‘de spoorwegen leggen 8 extra treinen in voor de betoging in Brussel, waarvan er 6 uit Wallonië komen‘. De betogers moeten ook deze hete lente weer uit het zuiden worden aangevoerd. Beneden de taalgrens wordt er altijd meer, langer en grimmiger gestaakt. Wanneer de Vlaamse cipiersbonden zich al lang en breed hebben neergelegd bij de hervorming van het gevangeniswezen, gaan de Franstalige collega’s nog weken door. Het zwaartepunt van het sociaal verzet tegen de regering Michel ligt meer dan ooit in Wallonië. En omdat de PS in Wallonië nog steeds heer en meester is, merken Vlaamse partijen zoals N-VA en Open VLD steeds vaker op dat het hier gaat om ‘politieke stakingen’.
Was het maar waar, zou je bijna denken. In werkelijkheid is het nog veel erger.
Een ‘politieke staking’ is een soort complot. Het is niet alleen protest tegen het regeringsbeleid, want dan zou zowat elke betoging en staking een ‘politieke staking’ zijn. De beschuldiging van een ‘politieke staking’ suggereert een samenzwering van de vakbond, bevriende zuilorganisaties én de partijpolitiek. De ‘politieke staking’ kwam tot stand in een achterkamertje, waar de voorzitter van de PS gemene zaak maakt met de chef van de FGTB, de opperhoofden van socialistische middenveldorganisaties en enkele bevriende journalisten. Het is buitenparlementaire oppositie, georchestreerd door een gefrustreerde partij die de staatsmacht na de vorige verkiezing moest afstaan. Zo een intrige klinkt sinister, maar eigenlijk is zo’n politiek complot relatief onschadelijk. Het zou immers betekenen dat het sociale verzet niet meer is dan straattheater, opgezet door de acteurstroep van Elio & Co.
Een betere omschrijving van veel sociaal protest is ‘culturele staking’. Franstaligen betogen en staken niet omdat de ordewoorden van de PS zo luiden, maar omdat ze besparingen en hervormingen oprecht afwijzen. De wortels van het ongenoegen liggen niet bij de partijpolitiek, maar bij de cultuur. In die Franstalig-Belgisch cultuur wordt een overheidsbeslag van 54% oprecht wat dunnetjes geacht, vindt men 1 cipier per 1,63 gevangene toch wat weinig, is een tekort op de begroting nooit een probleem, is ‘activering’ echt een synoniem voor ‘pesterij’ en gelooft men echt dat massale brugpensioenen een cadeau zijn voor de jongere generatie. Natuurlijk denkt niet elke Waal zo, maar elke cultuur heeft een grondstroom en in Wallonië is die grondstroom archaïsch links, sociaal reactionair en militant syndicaal. De PS en de PTB zijn een gevolg van die cultuur, meer dan dat ze er een oorzaak van zijn.
De dramatische cipiersstaking illustreert het fenomeen van de ‘culturele staking’ perfect. Veel hervormingen die minister van Justitie Koen Geens vandaag wil doorduwen, werden jaren geleden al vrijwillig doorgevoerd in de Vlaamse gevangenissen. De Vlaamse cipiers hebben, met de volledige steun en medewerking van hun vakbondsvertegenwoordigers, besparingen en efficiëntiewinsten gerealiseerd, hun eigen werking tegen het licht gehouden en bijgestuurd waar mogelijk en nodig. Vandaag verdedigen zij het nieuwe, meer moderne model, tegen de stakingswoede van hun Franstalige kameraden in. Die Franstalige vakbondsvleugels blijven zich virulent verzetten tegen zelfs de minste reorganisatie. De gewelddadige vernielingen op het kabinet van Geens worden door de Franstalige voormannen niet veroordeeld, integendeel. Hun strijd heeft diepe culturele wortels en blijft daarom ook wekenlang aanhouden.
Het is logisch dat politici als Bart De Wever in strategische communicatie blijven spreken over een ‘politieke staking’. De verkiezingen van 2019 zullen minstens deels uitdraaien op een referendum over de terugkeer van de PS in de cockpit van onze federale staat. De eeuwige tweestrijd tussen N-VA en PS moet daarom warm gehouden worden en alle problemen moeten zoveel mogelijk herleid worden tot de grootste Franstalige partij sinds mensenheugenis. Toch zou een nationalist beter moeten weten. De barst in België is niet kunstmatig gefabriceerd : het is een natuurlijke grens in dit tweestromenland. Als Wallonië in brand staat, dan is dat meer dan retoriek of pathetiek : dat deel van de wereld leeft gewoon echt nog in een vorige eeuw (in het beste geval de 20ste, maar zelfs dat niet is altijd zeker) en een moderne politiek zal in dat klimaat en in die cultuur altijd op grote weestand stuiten.
Alleen belgicisten moeten hopen dat het toch maar ‘politieke stakingen’ zijn. Het Belgische Project zou een vilein complot van de politieke oppositie immers makkelijker overleven dan de meer fundamentele scheiding in de geesten die zich nu aftekent. Als het allemaal maar een politiek complot was, dan zou de sociale en syndicale dichotomie van vandaag ook weer verdwijnen zodra de PS terugkeert binnen de regering. Dat zal niet gebeuren. De tweedeling binnen de vakbonden – die enkel nog voor de vorm unitaire trekken behouden – is ouder dan de regering Michel en zal zich doorzetten lang nadat deze centrumrechtse regering verdwenen is. Want we zien vandaag geen politiek complot, maar een communautaire cultuurclash. Als historici later de geschiedenis schrijven van het verdwenen land België, dan zullen de culturele stakingen een belangrijke bijrol krijgen in het allerlaatste hoofdstuk.
Foto’s © Reporters.