HOVE
Door de veranderende kerkparticipatie kwam er ruimte vrij in de Sint-Jozefkerk (Vredewijk) voor nieuwe uitdagingen van de nabij gelegen volkssterrenwacht Urania.
Maandagavond 4 mei jl. waren een goede 90 Hovenaars naar de Sint-Jozefskerk afgezakt om er een uitéénzetting te aanhoren over de toekomst van de kerk. In het verleden gingen er reeds de wildste geruchten rond dat de kerk zou sluiten. Het laatste gerucht was dat ‘men het nieuwe intergemeentelijke zwembad zou aanleggen in het kerkgebouw want de constructie staat er al, enkel nog de zwemkuip uitgraven’ … enz …
Wat geschiedenis
Het was diaken Herman Jacobs die het talrijke opgekomen publiek – o.a. 6 gemeenteraadsleden en 1 OCMW-raadslid – welkom heette. Hij begon met een geschiedkundig overzicht van de kerk.
1934 : het bisdom kocht gronden aan voor de bouw van een school en eventueel later een kerk.
1952 : er komt een Kindertuin met drie klassen, opgezet door de parochie Sint-Laurentius. Architect was Huib Hoste, een straat in Hove draagt zijn naam. De school krijgt de naam ‘Maria Asumpta’.
1 maart 1958 : ontstaan van dochter-parochie van Sint-Laurentius, met pastoor Hendrik Van Gaal. De zondagsmissen gaan door in de school. Voor een trouw en uitvaart gebruikt men twee klaslokalen.
1960 : 3 kleuterklassen + 4 gemengde klassen LO.
15 maart 1960 : erkend als zelfstandige parochie door het ministerie van Justitie. In april werd de kapel ingewijd.
1962 : aanleg speelplaats.
1963 : opening parochiecentrum. Ruiling van gronden.
1965 : dossier bouw kerk krijgt negatief advies.
28 december 1965 : dossier inplanting kerk toch goedgekeurd.
1966 : 3 kleuterklassen + 4 leerjaren voor meisjes.
Aanvang bouw kerk met 500 zitplaatsen.
1 mei 1968 : begin studentenrevolte in Paris (F), Mgr. Daem wijdde de kerk in. Aanleg parking.
1970 : stichting volkssterrenwacht Urania. 31 oktober : opening toren.
Vzw Aartsbisdom Mechelen schenkt gronden aan Sint-Jozefskerk.
1971 : bouw nieuw cultureel centrum, opening 1972.
1992 : parochie neemt afscheid van pastoor Hendrik Van Gaal (75 jaar)
Het duurt een tijdje voor er een nieuwe pastoor is.
Men vond pastoor Mon Van Hoof, was reeds pastoor in Sint-Jozef Mortsel (Liersesteenweg).
1995 : bouw van vier nieuwe klaslokalen.
1997 : parochieteam werd aangesteld.
1998 : 40-jarig bestaan. Bisschop Van den Berghe was voorganger. 17 oktober : overlijden van pastoor Van Gaal.
1999 : aanstelling pastoor Leo Bernaerts
2001 : zuster Romana wordt 90 jaar. Men koopt een orgel uit Reet.
2002 : pastoor Paul Cools aangesteld als nieuwe pastoor voor beide Hovese parochies.
Teruglopend kerkbezoek
1968 : 9 vieringen per weekeinde, iedere keer zat de kerk stampvol. In totaal 4.500 mensen per weekeinde, dit tot ongenoegen van de pastoors uit de omliggende parochies.
2015 : twee misvieringen per weekeinde, opkomst 80 à 90 mensen per viering. De kerk is veel te groot geworden.
Men kreeg de vraag van Volkssterrenwacht Urania om een gedeelte van de gronden van de kerk te mogen gebruiken voor de installatie van een planetarium.
Raadplegingen begonnen. Werd besproken in het parochieteam + advies. Voorgelegd aan de bisschop van Antwerpen Johan Bony. Gaat schriftelijk akkoord.
Een ‘win-win-situatie’ voor beiden. Deel van de kerk (zijde Urania, Jozef Mattheessensstraat) wordt planetarium. De rest wordt ingericht als een verkleinde kerk voor de huidige kerkgemeenschap.
Voorstelling door Paul Vermeiren, voorzitter Kerkraad Sint-Jozef
De Kerkfabriek behandelt de materiële kant van de werking van een kerk. Bij de (gedeeltelijke) herbestemming is de Kerkfabriek een belangrijke partner.
Technisch wordt er een nieuwe muur in de kerk aangebracht. Het grootste stuk is voor het parochiegebeuren, het andere kleinere stuk voor het planetarium.
Het kerkgebouw krijgt heel wat aanpassingswerken : het altaar blijft bestaan, de stoelen zal men op een andere manier zetten, de centrale verwarming krijgt een aanpassing (Urania moet zijn stuk zelf verwarmen). Er komt een nieuwe geluidsinstallatie. Er komt een nieuwe en gezelligere verlichting.
De rouw- en doopkapel achteraan en het Mariakoor krijgen de nodige aandacht.
Er komen een aantal glasramen van Jan Wouters in de nieuwe kerkruimte.
We geven het gebouw niet weg. De laatste jaren waren er heel wat speculaties (zie hoger) over de toekomst van de kerk. We werden o.a. gecontacteerd om te verkopen door een feestaannemer. Men mag geen kerkgebouw verkopen.
Verhuren of erfpacht ?
Bij verhuring blijven we verantwoordelijk voor het gebouw, als een dak lekt moeten wij dit oplossen. Het contract kan opgezegd worden. Urania was hier niet voor te vinden. Ze willen een langere tijd blijven.
Bij erfpacht blijven wij eigenaar, het overgedragen stuk valt ten laste van de gebruiker, dit voor een lagere huur (canon). Wordt vastgelegd bij notariële acte. Urania vroeg voor 50 jaar. Kan niet ontbonden worden, blijft 50 jaar bestaan. De site van de parochie is voor 50 jaar veilig, de school ook.
Voorstelling door Mark Gijssens, voorzitter Volkssterrenwacht Urania.
Geschiedenis Urania
1969 : oprichting door pastoor Van Gaal. Tijd van eerste landing op de Maan, zinvolle vrije tijdsbesteding geven aan vrijwilligers die de kern van Urania vormen. Sterk gegroeide activiteiten, cursussen 150 deelnemers per week. Ledenaantal Urania is 700 man, men bereikt 100 jongeren.
Urania heeft ook een bezoekerscentrum. Ieder jaar komen er meer dan 10.000 bezoekers.
Audio-visuele infrastructuur, belangrijk naar de sterren te kijken. Hoe kunnen we scholen een extra meerwaarde bieden ? Dan komen we uit bij een planetarium. Vroeger werkte Urania samen met de Kon. Maatschappij voor Dierkunde van Antwerpen (= de Zoo). Urania levert monitoren aan voor hun planetarium. Deze samenwerking stopte in 2014 wegens de gewijzigde publiekswerking van de Zoo.
De Zoo geeft het toestel in bruikleen aan Urania.
Een grote kost voor de programma’s. Het is te gek om twee dure toestellen op 10 km van elkaar te hebben staan.
Vandaag is er geen planetarium in de provincie Antwerpen. Men kan het toestel beter in de werking en het bezoekerscentrum integreren.
De concrete realisatie zal men in fasen uitvoeren. Eerst starten we met voorstellingen met een mobiele cabine. Deze staat nu bij Alfacam in Lint. Op langere termijn wensen we een vaste projectie Dome te realiseren via de bezoekersgang voor een optimale integratie in Urania.
Vragen uit de zaal :
Vraag 1 : “Blijven de zondagsdiensten in de kerk bestaan ?”
Antwoord : Kerk blijft bestaan + een plaats voor een rooms-katholieke eredienst. Hoe deze invulling zal zijn, weten we nu niet. Dit is niet te voorspellen. Een mislezer van 85 jaar stopt op het einde van de maand. In de mate van het mogelijke zoeken we naar een priester die kan voorgaan in een gebedsdienst. Dit is een enorm veranderd proces. De parochiefederatie bestaat uit Sint-Bavo Boechout, kerk Vremde en de twee Hovese parochies. Het bisdom besloot om samen te gaan met de federatie Kontich. Dit wordt één grote pastorale éénheid. Twee centrale gebedsplaatsen blijven zeker behouden.
Vraag 2 : “Wat zijn de plannen voor de parking bij een groter bezoekersaantal ?”
Antwoord : De speelplaats voor de school blijft behouden. De parking is eigendom van de Kerkfabriek, ook de riolering. Er zijn geen plannen om de parking ernstig te vernieuwen.
Vraag 3 : “Meer bezoekers van de parking, heeft invloed op de staat van de parking !”
Antwoord : De bezoekers mogen de parking gebruiken. De parking van de speelplaats maakt deel uit van de erfpacht. De school is verantwoordelijk voor de onderhoud. We zullen meer bezoekers afleiden naar de parking met putten.
Vraag 4 : “Wanneer starten de werken ?”
Antwoord : Er moet nog één advies van de brandweer binnenkomen. Na Sinksen (24 mei) zal men reeds een gedeelte van de verwarming afkoppelen. De schilderwerken kunnen dan ook beginnen. Op 15 augustus wensen we het vernieuwde kerkgedeelte in gebruik te nemen.
De bisschop is niet geneigd om vele parochies af te bouwen.
De werken van Urania : planetarium snel valoriseren door mobiele Dome. Voor de financiering zal men rondkijken. Dit zal bepalen wanneer de definitieve koepel wordt voorzien.
Vraag 5 : “Blijft de klok hangen ?”
Antwoord : Deze staat op het gedeelte dat kerk blijft. Vijf minuten voor de dienst begint de klok drie minuten te luiden. De klok is afkomstig van de kerk van Oordenen, het verdwenen polderdorp voor de Antwerpse haven. Het parochiekruis komt ook van de kerk van Oordenen.
Einde vergadering rond 21.10u. Sommigen bleven nog wat napraten.
Foto’s : (C) Reporters.