Strategisch Project – Visietekst eerste ontwerp

Deze visie-elementen werden gefilterd en geclusterd uit de ambities die een brede groep van stakeholders (een heterogene groep van ca. 90 mensen bestaande uit bestuurders, ambtenaren, ‘sectoren’, vrijwilligers, burgers) formuleerden tijdens het eerste dialoogcafé van 26 februari 2015. Dit denkwerk werd gevoerd in een open en respectvolle dialoog met elkaar en vanuit het vooraf gezette kader bestaande uit volgende thema’s voor de beleefbare open ruimte in de Antwerpse Zuidrand, nl. milieu & natuur en landschap, landbouw, onroerend erfgoed, recreatie & toerisme.

De open ruimte in de Antwerpse Zuidrand is een landschappelijke eenheid waar meerdere functies verknoopt worden én een evenwichtige plaats innemen. De verwevenheid van open en gesloten is typisch hier. Vast staat : verdere vernippering van de open ruimte is uit den boze. Verbinden en openen (lees ook : toegankelijk maken) zijn sleutelwoorden. Het rotsvaste geloof in het regionale verhaal is een strenge voorwaarde voor alle actoren om een stem te hebben in dit verhaal.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

De ontwikkeling en versterking van de open ruimte ligt in handen van de natuur- en landbouwsector. Dat er plaats is voor beiden, staat buiten kijf en wil iedereen ook zo aanhouden. Deze sectoren hebben naast hun respect en waardering t.o.v. elkaar ook hun wens én wil tot samenwerking uitgedrukt. In de Antwerpse Zuidrand verleggen natuur en landbouw hun relatie van conflictueus naar samenwerkend … De gemeentebesturen spelen hier een cruciale rol. Vanuit een regioblik moeten zij de rol van ‘enthousiaste trekkers’ maar ook ‘verbinders’, ‘verknopers’, ‘bemiddelaars’, ‘bewakers’ … opnemen en dit in wisselwerking met de actoren.

De landbouw staat garant voor het bewaren van de open ruimte en wordt daarom gezien als de noodzakelijke behoeder van de open ruimte met een verbrede taakstelling waarbij ook plaats is voor een publiek maatschappelijke rol. Dat betekent dat de landbouw ook de ‘voorloper’ van ontwikkelingen zal moeten zijn. Het gaat hier om grondgebonden landbouw en veeteelt; verdere versnippering van het landbouwgebruik is geen optie. De landbouw ontwikkelt zich dus op een manier die toekomstgericht is, onze planeet ten goede en oog heeft voor biodiversiteit.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Op vlak van toerisme & recreatie is er nood aan een inventarisatie van wat er is aan grote en kleine ‘attractiepolen’. Recreatie (en mogelijks ook een beperkte vorm van toerisme ?) moet zich binnen de open ruimte verbinden met horeca, erfgoed, streekproducten …

Er gebeurt al veel maar de informatie is versnipperd; de regionale blik én werking kan hier soelaas brengen. Hiertoe is er nood aan krachtdadig beleid maar ook aan een gemeenschappelijk verhaal voor deze regio (dat bij voorbeeld vanuit het aanwezige erfgoed kan verteld worden). Er is heel wat animo voor een merk, een label voor de Antwerpse Zuidrand …

Bijlage : volgende voorstellen tot concrete invulling werden genoemd :

–       Om de identiteit van de Zuidrand te herbevestigen zouden de erfgoedelementen verbonden kunnen worden met een groene functie (streek van plesantiën)

–       Een gemeenschappelijk verhaal onroerend erfgoed (landschap en gebouwen) is de katalysator om alle gemeenten in de Zuidrand te verbinden

–       Allianties tussen onroerend erfgoed (forten en kastelen, hoeves/landbouw en natuur, toerisme en recreatie om open ruimte leefbaar te maken

–       Bevordering duurzame landbouw – aandacht voor biodiversiteit

–       Inzetten op meer samenwerking tussen gemeenten en boeren (zonering, regelgeving); zekerheid, geen verdere versnippering landbouwgebruik

–       Een grote landinrichting/ruilverkavelingen (groen stijl) waar bedrijven geclusterd worden (= kosten efficiëntie) maar landschap niet verminken

–       Groene vingers tot in woonkern

–       Meer nieuwe natuur langs waterlopen

–       Meer groene buffers langs waterlopen, ook over/onder verkeersassen

–       Verbindingen via ecoducten en KLE’s

–       Bosuitbreiding

–       Beekvalleien herstellen

–       Kwetsbare natuur beschermen

–       Meer en gepaste toegankelijkheid van bos, domeinen, natuur, landbouw, … met respect voor belangen eigenaars

–       Bestaande landbouwgrond behouden en in handen van landbouwers

–       Reglementen tegen verpaarding / verloedering / betrekken van private eigenaars

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

 

Foto’s : (C) Gazet van Hove – 17 maart 2015 Altena-kapel Kontich.